ಬೆಂಗಳೂರು: ಶೌಚಾಲಯ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ ಎಂದು ನಾವು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಕರ್ನಾಟಕದ 3,580 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿಲ್ಲ, ಸುಮಾರು 4,000 ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕೈ ತೊಳೆಯಲು ಟ್ಯಾಪ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಲ್ಲ.
2,648 ಬಾಲಕರ ಅಥವಾ ಸಹ-ಶಿಕ್ಷಣ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು 937 ಬಾಲಕಿಯರ ಅಥವಾ ಸಹ-ಶಿಕ್ಷಣ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ಕೊರತೆಯಿದ್ದು, ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳ ದುಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಏಕೀಕೃತ ಜಿಲ್ಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (UDISE) 2023-24 ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಒದಗಿಸದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಈ ಅವಶ್ಯಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವವರೆಗೆ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವತ್ತ ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ನಿರಂಜನರಾಧ್ಯ ಅವರು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಕಡಿಮೆ ಅಂದಾಜಾಗಿದ್ದು, ಮೂಲಭೂತ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಶೌಚಾಲಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯು ವರದಿ ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ತುಂಬಾ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಮೂರರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನಂತಹ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಮೂಲಭೂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಆದರೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ ಎಂದರು.
ಈ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆ (RTE) 2010 ರಿಂದ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ನಿರಂಜನಾರಾಧ್ಯ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, 2025 ರಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಇನ್ನೂ ಈ ಕನಿಷ್ಠ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ನಮಗೆ ಯಾವ ಭರವಸೆ ಇದೆ?” ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವಾಸುದೇವ್ ಶರ್ಮಾ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ಭೀಕರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದರು. ಹಲವು ಶೌಚಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ, ಸರಿಯಾದ ಬೀಗಗಳ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಅನಾನುಕೂಲ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಅವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದರು. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು.
ಪ್ರತಿ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಯಲ್ಲೂ, ಮೊದಲು ಎತ್ತುವ ಬೇಡಿಕೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಸರಿಯಾದ, ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಮೂಲಭೂತ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ಏಕೆ ಕಿವಿಗೊಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು.
ಇದು ಆರ್‌ಟಿಇ ಕಾಯ್ದೆಯ ತೀವ್ರ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಲ್ಲದೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿ ಮಗುವಿಗೆ ಮಾಡಿದ ದ್ರೋಹ ಎಂದು ಕರೆದರು. ಈ ವರದಿಗಳು ಸತ್ಯವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಅವರು ಎಷ್ಟು ಕಾಲ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ನಾಗಸಿಂಹ ಜಿ ರಾವ್, ಸರ್ಕಾರ ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತದೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಿದೆ ಪುರಾವೆ, ಅಂತಹ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದರು.
ಸರ್ಕಾರ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅಂತರವನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಬೇಕು ಎಂದು ರಾವ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೂರ ತಳ್ಳುವ ಬದಲು, ಅವರನ್ನು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು ಎಂದರು.
